Choroba koronawirusowa (COVID-19)

Informacje o produkcie (PI) Veklury (remdesiwir) są dostępne tutaj.

NEW! Aktualizacja [08/12/2020]

Europejska Agencja Leków (EMA) jest świadoma, że w oparciu o ostatnią metaanalizę dostępnych danych, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaktualizowała swoje wytyczne odradzając stosowanie remdesiwiru u hospitalizowanych pacjentów z COVID-19 niezależnie od stanu zaawansowania choroby.

Według WHO pewność wyników metaanalizy jest niska, a dowody nie wykazały, że remdesiwir nie przynosi żadnych korzyści. Opracowując swoje zalecenia, WHO rozważyła również implikacje w zakresie zasobów opieki zdrowotnej uwzględniając koszt remdesiwiru oraz konieczność jego dożylnego podawania. WHO uznała, że potrzeba więcej badań, szczególnie w niektórych grupach pacjentów, i poparła dalsze włączanie pacjentów do badań oceniających remdesiwir.

EMA zwróciła się do WHO oraz podmiotu odpowiedzialnego o przekazanie pełnych danych z badania Solidarity. Gdy dane będą dostępne, EMA oceni dowody wraz z innymi właściwymi danymi, aby sprawdzić, czy potrzebne są jakiekolwiek zmiany w pozwoleniu na dopuszczenie do obrotu dla produktu Veklury (remdesiwir) w UE.

Aktualizacja [03/07/2020]

3 lipca 2020 r., Komisja Europejska udzieliła warunkowego pozwolenie na dopuszczenie do obrotu dla remdesiwiru (Veklury) stosowanego w leczeniu COVID-19 u dorosłych i młodzieży od 12 roku życia z zapaleniem płuc, wymagających dodatkowo podania tlenu.

Powyższe jest następstwem rekomendacji CHMP z 25 czerwca 2020 r. i pozwala na wprowadzenie leku do obrotu w UE.

Dane dotyczące remdesiwiru zostały ocenione w wyjątkowo krótkim czasie w procedurze „przeglądu na bieżąco”, podejściu stosowanym przez EMA w sytuacjach zagrożenia zdrowia publicznego do oceny danych, jak te stają się dostępne. Umożliwiło to szybkie udzielenie pozwolenia w kontekście kryzysu związanego z koronawirusem, w ciągu tygodnia po rekomendacji udzielonej przez Europejską Agencję Leków (EMA), w porównaniu do zazwyczaj stosowanego terminu wynoszącego 67 dni.

Od 30 kwietnia 2020 r. CHMP rozpoczął ocenę danych dotyczących jakości i wytwarzania, danych nieklinicznych, wstępnych danych klinicznych i wspomagających danych w zakresie bezpieczeństwa z programów „compassionate use”, na długo przed złożeniem wniosku o pozwolenie na dopuszczenie do obrotu w dniu 5 czerwca.

Ocena dossier zakończyła się rekomendacją CHMP z 25 czerwca 2020 r. odnośnie udzielenia warunkowego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, która opiera się głównie na danych z badania NIAID-ACTT-1, sponsorowanego przez Amerykański Narodowy Instytut Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID), a także na danych uzupełniających z innych badań nad remdesiwirem.

Biorąc pod uwagę dostępne dane, Agencja uznała, że wykazano pozytywny bilans korzyści do ryzyka u pacjentów z zapaleniem płuc wymagających dodatkowo podania tlenu, tj. u pacjentów z ciężkim przebiegiem choroby. Remdesiwir podaje się we wlewie (kroplówce) do żyły, a jego stosowanie ogranicza się do placówek opieki zdrowotnej, w których można ściśle monitorować pacjentów; w razie potrzeby należy monitorować czynność wątroby i nerek przed i podczas leczenia. Leczenie należy rozpocząć od infuzji 200 mg pierwszego dnia, a następnie jednej infuzji 100 mg dziennie, przez co najmniej 4 dni i nie dłużej niż 9 dni.

Remdesiwir jest teraz autoryzowany w oparciu o warunkowe pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, jeden z mechanizmów regulacyjnych UE stworzonych w celu ułatwienia wczesnego dostępu do leków, które wypełniają niezaspokojone potrzeby medyczne, w tym w sytuacjach nadzwyczajnych w odpowiedzi na zagrożenia dla zdrowia publicznego, takie jak obecna pandemia.

KONIEC

Podczas nadzwyczajnego wirtualnego spotkania, które odbyło się 2 kwietnia 2020 r., Komitet Europejskiej Agencji Leków (EMA) ds. produktów leczniczych stosowanych u ludzi (CHMP) wydał rekomendacje dotyczące sposobu, w jaki badany lek przeciwwirusowy zawierający jako substancję czynną remdesiwir powinien być stosowany w leczeniu choroby koronawirusowej (COVID-19) w ramach programów compassionate use w Unii Europejskiej.

Programy compassionate use, które są tworzone na poziomie poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej, mają na celu zapewnienie pacjentom, cierpiącym na zagrażającą życiu, długotrwałą lub powodującą poważną niepełnosprawność chorobę oraz brak dostępnych opcji leczenia, dostępu do terapii i leków, które znajdują się jeszcze w rozwoju i, które nie uzyskały jeszcze pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.

W tym przypadku 25 i 26 marca 2020 r., Estonia, Grecja, Holandia i Rumunia zwróciły się do CHMP o opinię na temat warunków wczesnego dostępu do remdesiwiru w ramach procedury compassionate use zgodnie z art. 83(3) Rozporządzenia (WE) Nr 726/2004, jaki można zapewnić pacjentom z COVID-19. W ciężkich przypadkach COVID-19 może powodować zapalenie płuc, zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej, niewydolność wielonarządową i śmierć.

Wnioskodawca proponuje stosowanie remdesiwiru (RDV), jeżeli stosowany jako część programu compassionate use, do leczenia pacjentów z COVID-19, którzy wymagają inwazyjnej wentylacji mechanicznej. Istnieją doniesienia, że u takich pacjentów śmiertelność wynosi, lub nawet przekracza, 50%. Nie istnieją swoiste terapie i leki z wykazaną skutecznością i bezpieczeństwem w leczeniu COVID-19. Tym samym, docelowe wskazanie spełnia kryteria stosowania w procedurze compassionate use jako że to jest choroba zagrażająca życiu, której nie można w skuteczny sposób leczyć stosując jakiekolwiek obecnie zatwierdzone leki.

Empiryczne dane niekliniczne na temat aktywności antywirusowej remdesiwiru na SARS-CoV-2 są obecnie ograniczone do kilku obserwacji in vitro i głównie są ekstrapolowane z badań in vitro oraz in vivo przeprowadzonych z innymi typami koronawirusa, tj. SARS-CoV i MERS-CoV, które zakłada się, że mają podobną patogenezę i wrażliwość co COVID-19 i SARS - CoV - 2. Te badania wykazują, że leczenie profilaktyczne jest bardziej skuteczne niż kiedy remdesiwir zostaje podany po wywołaniu zakażenia. Ponadto, brakuje danych na temat rozpoczęcia leczenia na więcej niż jeden dzień po wywołaniu zakażenia.

Obecnie nie istnieją żadne dane kliniczne na temat skuteczności, które wspierałyby stosowanie remdesiwiru i, które pochodziłyby od pacjentów z infekcją COVID-19. Obecnie, istnieje wiele będących w toku bądź zaplanowanych badań klinicznych w tym kontekście. Ponadto, profil bezpieczeństwa remdesiwiru nie jest w pełni scharakteryzowany. Niemniej jednak, profil bezpieczeństwa przemawia za dalszymi badaniami nad COVID-19. Hepatotoksyczność jest klinicznie zidentyfikowanym ryzykiem i powinna być monitorowana.

Obecnie, remdesiwir nie jest dopuszczony do obrotu w żadnym kraju. W konsekwencji, dostęp do remdesiwiru dla pacjentów z COVID-19 poprzez badania klinicznie jest aktualnie najwłaściwszy. Jednakże, biorąc pod uwagę fatalne rokowania u pacjentów z COVID-19, którzy wymagają wentylacji mechanicznej, dostęp do remdesiwiru poprzez program compassionate use uważa się za zasadny dla takich pacjentów, którzy nie mają dostępu do badań klinicznych.

W kontekście stosowania remdesiwiru w procedurze compassionate use dla wyżej wspomnianej docelowej populacji i zgodnie z warunkami przyjętymi przez CHMP uznaje się, że korzyści przewyższają ryzyko.

Chlorochina i hydroksychlorochina są obecnie badane na całym świecie w kierunku ich wykorzystania do leczenia choroby koronawirusowej (COVID-19). Jednak skuteczność w leczeniu COVID-19 nie została jeszcze wykazana w badaniach.

To bardzo ważne, aby pacjenci i pracownicy służby zdrowia stosowali chlorochinę i hydroksychlorochinę wyłącznie zgodnie z ich zatwierdzonymi wskazaniami lub w ramach badań klinicznych lub zgodnie z krajowymi programami nagłej pomocy leczenia COVID-19.

Zarówno chlorochina, jak i hydroksychlorochina mogą powodować poważne działania niepożądane, szczególnie w dużych dawkach lub w połączeniu z innymi lekami. Nie wolno ich stosować bez recepty i bez nadzoru lekarza.

Zważywszy na pilność i presję z jaką zmagają się systemy ochrony zdrowia w ratowaniu życia podczas pandemii COVID-19, niektóre kraje, z włączeniem USA i Francji, wprowadziły ścisłe procedury dopuszczające eksperymentalne stosowanie tych dwóch leków, np. u pacjentów z ciężkimi postaciami COVID-19.

Aktualizacja [05/06/2020]

29 maja 2020 r., Europejska Agencja Leków (EMA) opublikowała drugi monit przypominający o ryzykach związanych z podaniem chlorochiny i hydroksychlorochiny.

EMA przypomina pracownikom służby zdrowia o konieczności ścisłej obserwacji pacjentów z COVID-19, którzy otrzymują chlorochinę lub hydroksychlorochinę, biorąc pod uwagę poważne działania niepożądane, które mogą wynikać z leczenia tymi lekami.

Wiele badań obserwacyjnych wykazało, że stosowanie chlorochiny i hydroksychlorochiny wiąże się ze zwiększonym ryzykiem występowania problemów z sercem, dobrze znanych działań niepożądanych tych leków, w tym zaburzenia rytmu serca i zatrzymanie akcji serca.

Przepisując te leki, lekarze powinni wziąć pod uwagę wcześniejsze stany chorobowe serca, nieskorygowane zaburzenia równowagi potasu lub magnezu oraz jednoczesne stosowanie z lekami wydłużającymi odstęp QT, ponieważ czynniki te mogą zwiększać podatność pacjentów na występowanie zaburzeń rytmu serca.

W kontekście pojawiających się danych niektóre kraje UE zawiesiły lub przerwały badania kliniczne z zastosowaniem chlorochiny i hydroksychlorochiny u pacjentów z COVID-19. W niektórych badaniach, włączając duże międzynarodowe badanie WHO Solidarity, rekrutacja pacjentów do grup z tymi lekami została wstrzymana. Wstępny przegląd badania Recovery, dużego badania w toku, z udziałem pacjentów z COVID-19, nie wykazał powodów do zawieszenia lub przerwania badania.

EMA ponownie przypomina, że w czasie, gdy trwają dalsze analizy dostępnych danych, chlorochinę i hydroksychlorochinę należy stosować wyłącznie w badaniach klinicznych do leczenia lub profilaktyki COVID-19 lub w krajowych programach nagłej pomocy u hospitalizowanych pacjentów, przy zachowaniu ścisłego nadzoru medycznego. Ważne jest, aby prawidłowo zaprojektowane, randomizowane badania kliniczne mogły zostać ukończone, dostosowane w razie potrzeby, w celu uzyskania niezbędnych dowodów odnośnie korzyści i ryzyk, które związane są ze stosowaniem tych leków w leczeniu COVID-19.

Aktualizacja [24/04/2020]

23 kwietnia 2020 r., Europejska Agencja Leków (EMA) opublikowała monit przypominający o ryzyku ciężkich działań niepożądanych związanych z podaniem chlorochiny i hydroksychlorochiny.

Wiadomo, że chlorochina i hydroksychlorochina potencjalnie powodują zaburzenia rytmu serca i, że mogą się one zaostrzyć/nasilić, jeżeli chlorochina i hydroksychlorochina są podawane łącznie z innymi lekami, takimi jak antybiotyk azytromycyna, które w podobny sposób działają na mięsień sercowy.

Ostatnie badania donoszą o ciężkich, w niektórych przypadkach śmiertelnych, zaburzeniach rytmu serca u pacjentów leczonych chlorochiną lub hydroksychlorochiną, szczególnie gdy były one przyjmowane w dużych dawkach lub w połączeniu z antybiotykiem azytromycyną.

Obok działań niepożądanych zaburzających pracę serca mogą one powodować problemy z wątrobą i nerkami, uszkadzać komórki nerwowe, co może prowadzić do napadów padaczkowych, a także obniżenia poziomu glukozy we krwi (wywoływać hipoglikemię).

Leki te są stosowane w czasie trwającej obecnie pandemii do leczenia pacjentów z COVID-19 oraz badane w próbach klinicznych. Jednakże, dane kliniczne są wciąż bardzo ograniczone i niejednoznaczne, a korzystne działanie tych leków w COVID-19 nie zostało wykazane. W celu wyciagnięcia jakichkolwiek wniosków, potrzebne są wyniki z obszernych, dobrze zaplanowanych badań klinicznych.

W kilku badaniach klinicznych, w których bada się obecnie skuteczność chlorochiny lub hydroksychlorochiny w leczeniu COVID-19, stosuje się wyższe dawki niż te, zalecane w zarejestrowanych dotąd wskazaniach. W związku z tym, że ciężkie działania niepożądane mogą wystąpić przy podaniu zalecanych dawek, wyższe dawki mogą zwiększać ryzyko pojawienia się tych działań, włączając w to zaburzenia czynności elektrycznej serca, które prowadzą do arytmii (wydłużenie odstępu QT).

Zaleca się, by profesjonalni pracownicy służby zdrowia ściśle monitorowali pacjentów z COVID-19, otrzymujących chlorochinę lub hydroksychlorochinę i brali pod uwagę już istniejące u nich problemy kardiologiczne, które mogą czynić tych pacjentów bardziej narażonymi na problemy z zaburzeniami rytmu serca. Fachowi pracownicy opieki zdrowotnej powinni starannie rozważyć możliwość wystąpienia działań niepożądanych, szczególnie przy wyższych dawkach, i postępować ze szczególną ostrożnością, jeżeli leki te łączy się z innymi, takimi jak azytromycyna, w podobny sposób działającymi na serce.

Przypomina się pacjentom i profesjonalnym pracownikom opieki zdrowotnej o zgłaszaniu podejrzeń wystąpienia działań niepożądanych do właściwych organów krajowych.

Więcej informacji na temat stosowania przeciwciał monoklonalnych w leczeniu COVID-19 znajdą Państwo tutaj.

Przykładowo, ważność certyfikatów GMP oraz ograniczonych czasowo zezwoleń na wytwarzanie i import, tak samo jak ważność certyfikatów GDP i ograniczonych czasowo zezwoleń na obrót hurtowy będzie przedłużona do końca 2021 r.

Dodatkowe wytyczne dla osób wykwalifikowanych odpowiedzialnych za nadzór nad bezpieczeństwem farmakoterapii (QPPV) oraz podmiotów odpowiedzialnych (MAH) na temat zgłaszania raportów niepożądanych działań leków, które są związane z COVID-19, do EudraVigilance, są dostępne tutaj.

Notyfikacja dla użytkowników MedDRA, dotycząca istniejących oraz nowych terminów odnośnie pojęć związanych z koronawirusem, jest dostępna tutaj.